ديوان بيدل1

ديوان بيدل1 (ڪتاب): سنڌ جي عوامي، ڪلاسيڪي ۽ صوفي شاعر قادر بخش بيدل جي ڪلام تي مشتمل ’ديوان بيدل‘ مشهور عالم ۽ محقق، عبدالحسين شاهه موسويءَ تاليف ڪيو آهي. ان جو پهريون ڇاپو 1954ع ۾ سنڌي ادبي بورڊ شايع ڪيو هو. ڪتاب جو پيش لفظ ۽ طويل مقدمو عبدالحسين شاهه موسويءَ جو لکيل آهي. مقدمي ۾ هن بيدل جي وڏن جو احوال ۽ ولادت، بيدل جي تعليم ۽ سندس اوائلي عمر ۾ شعر، حسن پرستي، فنا في المعشوق، فقير غلام محمد، قاضي پير محمد، بيدل جي گرهستي زندگي، فقير صاحب جو مذهب، بيدل جي شخصيت، بيدل جو شعر ۽ شاعري، بيدل جي ڪلام تي متقدمين جو اثر، تصنيف ۽ تاليف جي عنوانن تي تفصيل سان لکيو آهي. ان بعد فقير قادر بخش بيدل جو سنڌي ڪلام ڏنو ويو آهي، جنهن ۾ وحدت نامه، فرائض صوفيه، سنڌي ابيات، متفرقه ابيات، سنڌي ڪافيون، مناقب ۽ مرثيا ڏنا ويا آهن. ان کان پوءِ بيدل جا پنجن ٻولين ۾ مخمس، سرائيڪي ڪلام (ڪافيون، ابيات، سي حرفيون)، سلوڪ، اردو ڪلام جو نمونو، فارسي ڪلام جو نمونو ۽ عربي ڪلام جو نمونو ڏنا ويا آهن. ديوان بيدل ۾ ٻه ضميما به شامل آهن. ضميمي- 1 ۾ بيدل جي ڪلام جو تفصيل، فارسي تصنيفن (نثر ۽ نظم)، فارسي ۽ عربيءَ جي گڏيل تصنيفن، عربي ۽ اردو ڪلام جو ذڪر ڪيو ويو آهي، جڏهن ته ضميمي-2 ۾ بيدل جون ڪجهه هٿ آيل ڪافيون ڏيون ويون آهن. 260 صفحن تي مشتمل هي ديوان بيدل، سنڌي ادبي بورڊ، 1954ع ۾ ڇپائي پڌرو ڪيو ۽ اُن جي قيمت 4 روپيا رکي وئي آهي. ان جو ٻيو ڇاپو سنڌي ادبي بورڊ پاران 1961ع ۾ شايع ٿيو ۽ ٽيون ڇاپو سنڌي ادبي بورڊ، 1991ع ۾ ڇپائي پڌرو ڪيو، جنهن جي قيمت 80 روپيا آهي. هن نئين ڇاپي ۾ ڊاڪٽر نواز علي شوق جو بيدل جي شاعريءَ جو مختصر جائزو ڇپيل آهي. هي ڇاپو سنڌي ادبي بورڊ جي ان وقت جي سيڪريٽري عبدالغفار صديقيءَ ڇپائي پڌرو ڪيو هو.

ڪتاب - ڀاڱي جون ٻِيون داخلائون